Renk körlüğü, en bilinen görme bozuklukları arasında yer alır. Bunun nedeni muhtemelen anlaşılmasının nispeten kolay olması ve etkilenenlerin durumunu zihnimizde canlandırabilmemizdir: Renk körü olan birinin dünyayı siyah-beyaz bir film gibi gördüğünü düşünürüz.
Peki, bu gerçekten doğru mu? Ve renk körlüğü neden var?
Renkleri Nasıl Görürüz?
Bazı insanların neden renk körü olduğunu anlamak için, öncelikle diğer tüm insanların renkleri nasıl gördüğünü anlamak gerekir. Gözümüzde iki tür reseptör bulunur; bunlar, dış etkenlere tepki veren göz parçalarıdır – görme eyleminde dış etken ışıktır. Çubuklar (Stäbchen) olarak adlandırılan birinci tür, genel olarak aydınlık-karanlık farklarına tepki verir. Koniler (Zapfen) olarak adlandırılan diğer türün ise üç farklı versiyonu vardır: Yeşil, kırmızı ve mavi ışığa tepki veren koniler.
Halk Dilinde Renk Körlüğü Nedir?
Bazı insanlarda koniler hiç çalışmaz, ancak bu çok nadir bir durumdur. Halk dilinde “renk körlüğü” denildiğinde, genellikle tüm renk algısı bozuklukları, yani kişilerin renkleri görmesini engelleyen veya kısıtlayan tüm durumlar kastedilir. Bu bozuklukların en yaygını ve Augenland Frankfurt‘ta da en sık karşılaştığımız durum kırmızı-yeşil renk eksikliğidir. Bu durumdan etkilenen kişilerde kırmızı koniler veya –daha sık olarak– yeşil koniler düzgün çalışmaz. Nüfusun yaklaşık %5’i bu durumdan etkilenmektedir ve on vakadan dokuzunda bu kişiler erkektir. Bunun nedeni, bu eksikliğin genetik olmasıdır: Kırmızı ve yeşil konilerin genleri X kromozomu üzerinde yer alır. Erkeklerde bu kromozomdan yalnızca bir tane bulunurken, kadınlarda iki tane bulunur. Kadınlarda bir kromozomdaki gen hasarlı olsa bile diğer kromozom bunu telafi edebildiği için, bu durum kadınlarda erkeklere göre çok daha nadir görülür.
Aynı zamanda bu, mavi renk eksikliğinin neden kırmızı-yeşil renk eksikliğinden çok daha nadir olduğunun da sebebidir. Mavi koninin genleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda iki tane bulunan farklı bir kromozom üzerinde yer alır. Her ikisinin de aynı anda hasar görmesi çok nadir bir durumdur. Kırmızı ve yeşil konilerin de aynı anda çalışmaması ise daha da nadirdir. Tüm Almanya’da hiç renk göremeyen sadece yaklaşık 3000 kişi bulunmaktadır.
Tam Renk Körlüğü (Akromatopsi)
Hiç renk göremeyen bu insanlar, günlük yaşamda ciddi kısıtlamalarla karşılaşırlar. Birincisi, trafik lambaları gibi renkli semboller hayatımızın önemli bir parçasıdır. Buna ek olarak, bu kişilerin konileri çalışmadığı için yalnızca çubuklarına güvenirler ve çubuklar retina üzerinde konilere göre daha seyrek dağılmıştır. Bu nedenle, tam renk körü olan insanlar sadece renkleri görememekle kalmaz, aynı zamanda son derece bulanık görürler. Ayrıca, gözleri farklı ışık koşullarına uyum sağlamakta zorlanır ve bu kişiler ışıktan çok çabuk kamaşırlar. Renkli camlı gözlükler bu tür sorunları bir dereceye kadar telafi edebilir, ancak bu görme kusurunun bir tedavisi yoktur. Kırmızı-yeşil renk eksikliğinin aksine, bu durumdan erkekler ve kadınlar eşit oranda etkilenir.
Saf mavi renk eksikliğinden de her iki cinsiyet eşit oranda etkilenir. Ancak bu durum, kırmızı-yeşil renk eksikliğinden çok daha nadirdir, çünkü tam renk körlüğü gibi, her iki kromozomda da aynı anda tesadüfen meydana gelmesi gereken bir hasar sonucu ortaya çıkar.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Kendinizin veya çocuğunuzun bir renk görme eksikliğinden etkilendiğinden şüpheleniyorsanız, bir muayene için memnuniyetle randevu oluşturabiliriz. Renk görmenizin kısıtlı olup olmadığını kontrol edebileceğiniz çeşitli online testler olsa da, bu durumun araba kullanmak gibi günlük yaşam aktivitelerinizi önemli ölçüde etkileyip etkilemediğini netleştirmek için Augenland‘da sunduğumuz gibi profesyonel bir tıbbi muayene gereklidir.
Ayrıca, Augenland Frankfurt, belirli raporlar için gereken muayenelerin bir parçası olarak rutin renk görme testleri de yapmaktadır. Hem sürücü belgesi raporlarında hem de spor tekne kullanmak isteyenler için hazırlanan raporlarda, görme keskinliği ve derinlik algısı gibi diğer testlerin yanı sıra renk görme muayenesi de yasal bir zorunluluktur. Augenland Frankfurt, sizinle memnuniyetle bir randevu planlar ve bu tür bir raporu sizin için düzenler.
Augenland Frankfurt kliniğimizden kolayca online bir randevu alabilirsiniz.